Diyabet fiziksel sağlığı olduğu kadar ruh sağlığını da etkileyen metabolik bir hastalıktır. Kan şekerinde meydana gelen değişiklikler ruh halini doğrudan etkileyebilir. Hiperglisemik veya hipoglisemik ataklar geçirmek kişinin düşüncelerine etki edebileceği gibi yaşamının tüm alanlarına sirayet edebilir. Bu durum kişide stres yaratabileceği gibi sosyal ilişkilerine de olumsuz şekilde yansıyabilir. Diyabetin bu tür etkilerinin olduğunu bilmek, kişinin kendisiyle ve çevresindeki insanlar ile daha sağlıklı ilişkiler kurmasına yardımcı olabilir.
Yüksek kan şekeri ruh halini şu şekilde etkileyebilir:
- Konsantrasyon güçlüğü
- Gerginlik ve kaygı
- Yorgunluk veya düşük enerji
Aynı zamanda, vücut kan şekerini dengelemek için adrenalin salgılayabilir. Bu salınım ile vücudun savaş ya da kaç tepkisi aktif hale gelir. Bu da şu şikâyetlere yol açabilir:
- Baş dönmesi
- Görme bozuklukları
- Yüksek farkındalık
- Huzursuzluk
- Sinirlilik
Ruh halini etkileyebilecek düşük kan şekeri belirtileri ise şunlardır:
- Sinirlilik
- Endişe hissi
- Kafa karışıklığı
- Koordinasyon, konsantrasyon ve karar verme güçlüğü
- Saldırganlık ve sabırsızlık
- Kişilik ve davranış değişiklikleri
Kan şekeri düzeyi ile ruh hali arasındaki ilişki çift yönlüdür. Kan şekeri ruh halini etkileyebileceği gibi, bir kişinin ruh hali de kan şekeri seviyelerini etkileyebilir.
Yapılan bazı çalışmalar ruh hali ve stresin kan şekeri seviyelerinde dalgalanmalara neden olabileceğini göstermektedir. Bunun nedeni, stresli koşullar altında kortizolün karaciğerdeki glukoneogenez yoluyla protein depolarından yararlanarak vücuda glikoz sağlamasıdır. Bu enerji, kişinin herhangi bir stres faktörü ile savaşmasına ya da kaçmasına yardımcı olur. Ancak, uzun vadede yüksek kortizol sürekli olarak glikoz üreterek kan şekeri seviyelerinin yükselmesine neden olur.
Bu çift yönlü ilişkideki dengeyi korumak kişinin hem fiziksel hem de ruh sağlığını, aynı zamanda kurduğu ilişkilerin kalitesini artırmaya yardımcı olur. Kan şekeri dalgalanmalarında gelişebilecek olası semptomları bilmek, bu semptomların yönetiminde hem kişinin hem de çevresindekilerin durumu daha iyi yönetmesini sağlayabilir.
